Trasa zwiedzania centrum miasta Opawy

Przewidywany czas pieszej trasy bez przewodnika: 60 – 90 min.

 

1. WIEŻA STRAŻNICZA (HLÁSKA)

Wieża Miejsca, zwana dziś Hláską, wcześniej także Zegarową lub po niemiecku Schmetterhaus, była najstarszym centrum handlowym miasta. Z wieży ogłaszano wybuch pożaru, inaugurowano targi i uroczyste zgromadzenia, na pierwszym piętrze zasiadał sąd i rada miejska. Na miejscu pierwotnej drewnianej wieży, którą w 1561 roku zmiotła wichura połączona z pożarem, nową, czworoboczną wieżę, zwieńczoną trzypiętrową banią, wzniósł z cegieł i kamienia opawski budowniczy Krzysztof Prochhuber w latach 1614 – 1618. W 1618 roku zawieszono w niej dzwon opawskiego ludwisarza Sturma. Obecny wygląd Hláska zyskała po ostatniej kompleksowej przebudowie w latach 1902-1903. Architekt Rudolf Srnetz połączył elementy nowoczesne i historyzujące w jedną harmonijną całość. Na parterze budynku była kawiarnia i bank, na piętrze muzeum. Obecnie Hláska jest siedzibą Magistratu Miasta Opawy.

2. TEATR ŚLĄSKI

Kamień węgielny pod budowę Teatru Śląskiego w Opawie położono 1 maja 1804 roku, a budowa została zakończona 1 października rok później. Teatr przebudowano w latach 1882–1883 według projektu Eduarda Labitzkiego, a po pożarze w 1909 roku adaptację wnętrza przeprowadził Ferdinand Moser. Kolejnych przeróbek fasady dokonano w 1945 roku. W 1957 roku dobudowano budynek administracyjny. Oryginalne, bogate zdobienia w historyzującym stylu fasada odzyskała w czasie remontu generalnego w latach 1990-1992. Teatr Śląski Opawa ma obecnie zespół dramatyczny i operowy.

 

3. KONKATEDRA WNIEBOWZIĘCIA MARII PANNY

Konkatedra jest najcenniejszym zabytkiem gotyckim w Opawie. Została zbudowana przez Zakon Rycerzy Niemieckich (krzyżacki) w XIV wieku. Budowla z potężnym stromym dachem, południową wieżą i niedokończoną wieżą północną z blankami stanowi przykład gotyku śląskiego (budynek z cegły z kamiennymi detalami). Po pożarze w 1758 roku sklepienia nawy i wystrój wnętrza kościoła zostały odnowione w barokowym stylu. Autorem dekoracji rzeźbiarskiej jest Jan Schubert, obrazy są pędzla malarzy Raaba, Leichnera i Güntera. Jakością wykonania wyróżnia się także marmurowy nagrobek z 1767 roku wykonany dla Karla Liechtensteina przez Jiřígo Lehnera.

4. DOM HANDLOWY BREDA

Dom handlowy został zbudowany dla firmy Breda-Weinstein w latach 1927-1928 według projektu wiedeńskiego architekta Leopolda Bauera. Narożny, pięciopiętrowy budynek z dwupiętrową sutereną ma urozmaiconą fasadę. Budynek miał jak na swoje czasy bardzo zaawansowane wyposażenie techniczne. Nadając formę plastyczną budynkowi, Bauer inspirował się architekturą amerykańską, przede wszystkim Henry’ego Sullivana.

 

5.SPOŘITELNA (KASA OSZCZĘDNOŚCIOWA)

Interesujący pod względem architektonicznym budynek w stylu niemieckiego neorenesansu został zbudowany w latach 1900-1902 przez Karla Kerna. Fasada jest ozdobiona alegorycznymi figurami przedstawiającymi rolnictwo, rzemiosła i handel, będącymi dziełem wiedeńskiego rzeźbiarza Franza Baumgartnera. W 2004 roku budynek poddano rozległemu i bardzo udanemu remontowi.

6. REKTORAT UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO

Budynek z empirową fasadą, wzniesiony w 1914 roku według projektu Alfreda von Stutterheima, blisko 90 lat służył jako siedziba dowództwa wojskowego, kasyna i klubu wojskowego. W latach 2001-2003 został przebudowany na potrzeby rektoratu Uniwersytetu Śląskiego w Opawie.

7. KAPLICA ŚW. ELŻBIETY

Pierwotnie gotycką kaplicę, a potem gotycki kościółek zbudował Zakon Rycerzy Niemieckich. Zachował się w nim obraz św. Elżbiety z Turyngii pędzla F. I Leichera. Obiekt pełnił funkcję kaplicy pogrzebowej i został przebudowany w stylu barokowym. Dziś służy Cerkwi prawosławnej.

8. DOM MACIERZY

Został zakupiony w 1880 roku na siedzibę Macierzy Opawskiej, poprzedniczki dzisiejszej Macierzy Śląskiej, z darowizn prywatnych i zbiórek jej członków. Dziś stowarzyszenie to zajmuje się oświatą, działalnością edukacyjną, wystawienniczą i kulturalną.

9. KOŚCIÓŁ FRANCISZKANÓW P.W. ŚW. BARBARY I KLASZTOR FRANCISZKANÓW

Obiekt dawnego klasztoru franciszkanów wzniósł hrabia Š. Jindřich z Vrbna w 1665 roku. Przy klasztorze stanął kościół św. Barbary. Po likwidacji klasztoru obiekt służył jako magazyn, a potem aż do 1805 roku jako szpital. Dziś jest wykorzystywany na potrzeby Śląskiego Muzeum Ziemskiego w Opawie.

 

10. OBECNÍ DŮM (MIEJSKI DOM REPREZENTACYJNY)

Głównym obiektem przy ulicy Ostrožnej jest bezsprzecznie Obecní dům (Miejski Dom Reprezentacyjny), pierwotnie filia banku austro-węgierskiego, który zyskał to miejsce w 1911 roku. Architekt Rudolf Eisler wzniósł budowlę w stylu neobarokowym z wpływami neoklasycyzmu. Bogate podziały budynku podkreślają elementy dekoracyjne, takie jak posągi Merkurego i Ceres na balkonie drugiego piętra, potężne kolumny na fasadzie i masywne, rzeźbione drzwi wejściowe. Równie okazała jest koncepcja wnętrza. W 2009 roku przeprowadzono rozległą przebudowę domu bankowego na otwarty obiekt służący celom kulturalnym, z zachowaniem jego wartości historycznej.

 

11.KLASZTOR FRANCISZKAŃSKI Z KOŚCIOŁEM P.W. ŚW. DUCHA

Kościół farny p.w. św. Ducha wzniesiono przed 1269 rokiem, klasztor został dobudowany około 1300 roku. Pierwotnie gotycka, najprawdopodobniej dwunawowa budowla została w XVII wieku przebudowana na jednonawową z wieloma bocznymi kaplicami. Na miejscowych organach w czasie swojego pobytu w Opawie grał Ludwig van Beethoven. W przyległym kompleksie klasztoru franciszkanów z czasów jego założenia zachowała się gotycka sala kapitulna i zimowy refektarz z dekoracyjnymi freskami z XVIII wieku. W klasztorze mieściły się kolejno polowy szpital wojskowy, sąd ziemski, ziemska dyrekcja finansowa, administracja skarbowa, urzędy szkolne i inne. Od XVI wieku zasiadały tu sejmy książęce i sądy stanowe Księstwa Opawskiego. Przechowywano tu księgi ziemskie.

12. PAŁAC SOBKA

Barokowy pałac został zbudowany w 1733 roku przez Karla Josefa Rogojskiego z Rohožníka na miejscu trzech pierwotnych kamienic. Jego kolejnym właścicielem był Maksymilian Jindřich Sobek z Kornic, stąd nazwa budynku.  Po pożarze w 1758 roku został odrestaurowany. Budowla jest ozdobiona portalem z filarami i dekoracją rzeźbiarską, podtrzymującą balkon z rokokową balustradą. Na parterze zachowały się barokowe sklepienia. Po koniec XIX wieku właścicielem pałacu był także hrabia Šternberk. Obecnie cały kompleks jest siedzibą firmy prywatnej.

13. PAŁAC BLÜCHERA

Barokowy pałac szlachecki został zbudowany w 1737 roku w miejscu dawnych domów szlacheckich. W 1800 roku obiekt przejął hrabia Larisch-Mönnich, którego córka wyszła za mąż za G. Blüchera. W latach 1932-1938 umieszczono tutaj Czechosłowackie Muzeum Rolnictwa. Dziś służy potrzebom Śląskiego Muzeum Ziemskiego w Opawie jako składnica (depozyt).

14. BIBLIOTEKA PETRA BEZRUČA

Według projektu Leopolda Bauera w latach 1908-1910 zrealizowano nie tylko budynek, ale także jego wystrój wewnętrzny. Szesnaście piaskowcowych płaskorzeźb i rzeźb przy wejściu to dzieło rzeźbiarza Josefa Obetha. Dziś w budynku mieści się Biblioteka Miejska, swoją siedzibę ma tu też Izba Handlowa, dla której został wzniesiony ponad sto lat temu. W wielkiej sali odbywają się koncerty organowe.

15. KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA

W latach 1431-1451 joannici wznieśli niewielki, późnogotycki kościół. Po rozległym pożarze obiekt został w latach 1689-1704 przebudowany w stylu barokowym. Wieża kilkukrotnie zmieniała swoją formę.

16. ŚLĄSKIE MUZEUM ZIEMSKIE

Opawa może się pochwalić najstarszym muzeum na terenie Republiki Czeskiej. Zostało założone jako gimnazjalne 1 maja 1814 roku. Wystawny budynek w neorenesansowym stylu, zwieńczony kopułą został zbudowany według projektu wiedeńskich architektów Johanna Scheringera i Franza Kachlera w latach 1893–1895 przez firmę Julius Lundwall. W czasie walk wyzwoleńczych u schyłku II wojny światowej główny budynek muzealny spłonął i musiał być wyremontowany. Kopuła z rzeźbą przedstawiającą Geniusza została odnowiona w 1894 roku. Obecnie ekspozycja zatytułowana „Śląsk” zapoznaje zwiedzających z kolekcjami przedmiotów i tematami, dotyczącymi przyrodniczego i kulturalnego bogactwa Śląska.

17. DOM MÜLLERA

Dom z 1726 roku początkowo był częścią obiektu dziś już nieistniejącego pałacu Liechtensteinów i służył jako mieszkanie zarządcy. Kameralny, wolnostojący, jednokondygnacyjny budynek jest kryty czterospadowym dachem z oknami mansardowymi. Wokół okien na fasadzie wykonano dekoracyjne stiukowe opaski. Dziś mieści się tutaj pracownia archeologiczna Śląskiego Muzeum Ziemskiego.

18. KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. WOJCIECHA

19. DOM POD BIAŁYM KONIKIEM (U BÍLÉHO KONÍČKA)

Kamienica z końca XVI wieku ma typowy, szeroki, sklepiony hall wejściowy (Masshaus). W kamienicy tej mieszkał także, między innymi, redaktor Tygodnika Opawskiego Jan Zacpal. Piękne sklepienia są dziś ozdobą stylowej piwiarni na parterze.

20. KLASZTOR DOMINIKAŃSKI Z KOŚCIOŁEM ŚW. WACŁAWA

Klasztor i kościół, wzniesione pierwotnie w gotyckim stylu, zostały założone prawdopodobnie w 1291 roku przez księcia opawskiego Mikołaja, syna króla Czech Przemysła Ottokara II. Ich budowę dokończono już za panowania Mikołaja II. W 1336 roku poświęcił je biskup ołomuniecki Jan VII Volek ku czci św. Wacława, świętego z rodu Przemyślidów.  Dziewiętnaście ołtarzy i dwie kaplice pozwalają zaliczyć kościół do największych i najbogatszych w mieście. Z tych czasów zachowała się gotycka kaplica poświęcona św. Dominikowu z częściowo zachowanymi oryginalnymi freskami. Kościół i klasztor kilka razy padały ofiarą pożarów i były przebudowywane. W latach 1732-1735 tę trójnawową bazylikę i jednonawową zamkniętą kruchtą poddano barokową przebudowę. Autorami zdobiących wnętrze fresków z motywami z życia św. Wacława byli J. I. Deépe, K. F. Samback i M. Schwagel. Za panowania cesarza Józefa II kościół służył jako magazyn wojskowy. W klasztorze urzędowała szkoła z niższym stopniem szkoły powszechnej. Do zasadniczej renowacji kościoła przystąpiono w latach 60. XX wieku, gdy usytuowano tutaj artystyczną szkołę podstawową, Dom Sztuki i winiarnię. Dziś obiekt służy jako nowoczesna galeria i sala koncertowa. Przestrzeń przed Domem Sztuki zdobi figura „Uciekającej dziewczyny” dłuta rzeźbiarza Kurta Gebauera z 1975 roku.

21. DOM POD MURZYNEM (U MOUŘENÍNA)

Jest jedną z dwóch kamienic, które przetrwały wydarzenia wojenne z wiosny 1945 roku przy ulicy Mezi trhy, łączącej Górny i Dolny Rynek (Horní i Dolní náměstí). Główna część domu jest wczesnobarokowa, fasadę z 1730 roku zdobią stiuki i medaliony z orłami i portretami imperatorów. Attykę koronują popiersia dwóch Murzynów i antycznych bogów, Pallas Ateny i Aresa. Początkowo w kamienicy mieściła się apteka Pod Murzynem (U Mouřenína).

22. BOŽÍ KOUTEK (BOŻY ZAKĄTEK)

Dawna kamienica nr 53, zwana Bożym Zakątkiem, powstała poprzez połączenie dwóch starszych domów, z których północny był późnogotycki, a południowy renesansowy. Halle (niem. Masshaus) zachowały się na parterze i na pierwszym piętrze, gdzie przetrwał także belkowany strop z malowidłami z XVII wieku. Dziś dom służy jako przestrzeń handlowa.